Het Veld van Mogelijkheden

al 1998 heeft Stephen Porges de Polyvagaal theorie voor het eerst gepresenteerd. Sindsdien heeft het zijn uitwerking gekregen in de wereld van de psychiatrie en is een groeiend veld met oa neurologie, audiologie, cardiologie ontstaan die van de uitwerking van deze theorie profiteert.

S. Porges heeft samen met hulpverleners de consequenties uitgewerkt van de functie van het onbewuste autonome zenuwstelsel op ons gedrag. Zo is een integratieve beschrijving ontstaan van de samenwerking tussen lichaam en geest. Wij mensen zijn dagelijks bezig met het vinden van een veilige balans: ons lichaam en onze geest kunnen ontspannen, wij zijn nieuwsgierig naar anderen en onze geest kan creatief denken. Benadering door een fronsend persoon zal direct een reactie in het autonome zenuwstelsel oproepen: we worden alert, de hartslag gaat omhoog, de spieren spannen aan. Zodra we merken dat er niets aan de hand is kunnen we weer ontspannen. Als het onveilig blijft springen we op en gaan in discussie of verlaten de ruimte of verstijven. Deze reacties zijn de bescherming van de overlevingssituatie. Met andere woorden, ons autonome zenuwstelsel staat in dienst van overleving en reageert op innerlijke of uiterlijke veranderingen.

Het autonome zenuwstelsel bestaat uit een sympatisch en een parasympatisch deel. Zij spelen samen op eigen wijze in op situaties rondom je veilig voelen. Een gebalanceerde samenwerking creëert een veilig gevoel. S Porges heeft de samenwerking geordend in een hiërarchische indeling die evolutionair goed terug is te vinden: Van het stilzitten bij reptielen (freeze reactie), naar de mobilisatie van een groep vissen (vlucht/vecht reactie), naar zoogdieren die beoordelen aan houding en gelaatsuitdrukking of en waar het gevaar uit bestaat en of co-reguleren gewenst is (toenadering naar ander). Ons lichaam beschikt dus over een uitstekend aanpassend vermogen, want alle reacties zijn als bescherming te zien.

De werking van het zenuwstelsel is oa te merken aan een verhoogde of verlaagde hartslag, de diepte van de ademhaling, zweetproductie, de functie van de blaas of de spanning van de spieren. Ga maar na bij jezelf als je plots schrikt.

De belangrijkste zenuw van het parasympatisch deel is de 10e hersenzenuw, de nervus Vagus ofwel de zwervende zenuw. Deze heeft 3 takken naar het hoofd en romp die samenwerken in het in contact treden of ons juist terugtrekken uit contact (vandaar de term polyvagaal= meerdere Vagus takken). Een

De nervus Vagus heeft invloed op veel organen (oa gezicht, strot, hart, darmen) en is verbonden met hersenzenuwen die het gezicht uitdrukking geven: gehoor, stem, blik, houding hoofd.

Ontsporing van de balans kan dan ook chronisch klachten geven van nervositeit, onrust, gehoorgevoeligheid, prikkelbare darmklachten en stress regulatie problemen. Op psychisch gebied kan dissociatie een bekend gevoel zijn, of opgejaagdheid.

Praktisch gezien kan ik u meenemen in het ontdekken van uw reactiepatronen. U zult beter zicht krijgen op hoe u in het dagelijks leven met veiligheids- en onveiligheidsgevoelens omgaat. Dat heeft direct gevolgen voor de aanpak.

Voor verdere informatie: www.rhythmofregulation.com, www.polyvagaalplatform.n.l